De toekomst van borstreconstructie

Wetenschappers zijn reeds meer dan een eeuw op zoek naar de genezing van kanker. Er is een aanzienlijke vooruitgang geboekt, maar de meeste onderzoekers zijn het erover eens dat we nog steeds vele jaren verwijderd zijn van de volledige uitroeiing van de ziekte.


Vele vormen van kanker, zoals borstkanker, kunnen echter succesvol behandeld worden, indien zij tijdig gedetecteerd worden. Om deze opsporing te vergemakkelijken, zijn een herhaaldelijk lichamelijk onderzoek en screening van essentieel belang, voordat de kanker de kans heeft gehad om zich te verspreiden naar andere gebieden in het lichaam.


Tot de traditionele behandelingsmethoden van borstkanker behoren het uitsnijden van de tumoren, het verbranden het tumorweefsel met straling of het doden van de tumorcellen met chemotherapie. Al deze behandelingen kunnen het uitzicht van de borst aanzienlijk wijzigen. Dit kan vervolgens de borstfunctie (voortplanting en lactatie), het esthetisch aspect van de borst en de emoties of de psychologie van de patiënten beïnvloeden.



Plastisch chirurgen hebben zich zorgvuldig gespecialiseerd in deze complexe borstreconstructies. De perforatorflappen vertegenwoordigen momenteel de huidige 'gouden standaard' in de groep van reconstructieve mogelijkheden. Een essentiële component in de perforatorflap chirurgie is een goede kennis van de bloedtoevoer van de weefsels met een individuele aanpak wat betreft de weefseltransplantatie, om zo de beste functionele en esthetische resultaten met de minste donorplaats morbiditeit te bekomen voor onze patiënten.


Sinds het begin van de jaren ‘90, startte de bloei van de perforator flap chirurgie bloeide en het aantal publicaties in de wetenschappelijke literatuur nam wereldwijd exponentieel toe. Dit is te wijten aan de succesvolle resultaten en de hoge tevredenheid van patiënten die deze techniek opleveren.


In het volgende decennium zal een verdere toepassing onze kennis over potentiële flaptechnieken, indicaties, contra-indicaties en mogelijke resultaten ongetwijfeld verbeteren. Dankzij voldoende communicatie en zorgvuldige klinische studie, zullen plastisch chirurgen in staat zijn de perforatorflap chirurgie verder te verfijnen op het gebied van borstreconstructie. Er bestaat helaas nog steeds een aanzienlijke controverse rond de financiële gevolgen van het verstrekken van perforatorflap chirurgie bij borstreconstructie patiënten. Het vergt een belangrijke leercurve en bij onervaren chirurgen vraagt de dissectie van deze flap meer tijd dan de conventionele musculocutane aanpak. Dit betekent een zware initiële investering, zowel in reële als in financiële opzichten, zowel van verzekeringsmaatschappijen, ziekenhuizen, chirurgen als patiënten. In het huidige klimaat van de gezondheidszorgbesparingen, is het niet altijd gemakkelijk om de voordelen op lange termijn aan ziekteverzekeraars, beheerders of zelfs collega's te rechtvaardigen. Er bestaat echter substantieel bewijs voor de kosteneffectiviteit van perforatorflappen voor een borstreconstructie, en naar onze mening zijn de klinische voordelen op lange termijn voor onze patiënten zo belangrijk dat deze tijd- en geldinvesteringen absoluut noodzakelijk is.


Het perforatorflap concept is eveneens van toepassing voor transplantatie van gehele weefseldelen. Zoals beschreven in Ian Taylor's angiosoomtheorie kunnen weefsels zoals botten, spieren, pezen, fascia en zenuwen getransplanteerd worden dankzij één enkel bloedvat. De extrapolatie hiervan is dat chirurgen naast huid en vet ook andere weefsels kunnen oogsten, om een reconstructie te vergroten, waar defecten bestaan. Momenteel wordt er getracht om grote hoeveelheden vet te transplanteren naar de borst, maar zonder dit voedende bloedvat en het rijk gevasculariseerde netwerk in de plaats, was de overleving van het vetweefsel op lange termijn erg teleurstellend.


Onlangs werd ook allotransplantatie (de overdracht van weefsels van het ene lichaam naar het andere) van het strottenhoofd, gezicht, arm en hand, wereldwijd toegepast met uitstekende resultaten. De belangrijkste beperking van deze toepassing is het moeilijke probleem van immunosuppressie, aangezien vreemd weefsel steeds afgestoten wordt door het lichaam. Als dit probleem overwonnen kan worden, zouden we binnenkort ook in staat zijn over te gaan op transplantatie van weefselonderdelen zoals het oor, neus, duim of zelfs borstweefsel.


We vermoeden echter dat in de toekomst deze allotransplantatie slechts een tussenstap is in het hele nieuwe tijdperk van "regeneratieve geneeskunde". In plaats van weefsels afkomstig uit hetzelfde lichaam of van een andere persoon te transplanteren, zouden we binnenkort in staat zijn om weefsels in een laboratorium te creëren, klein of groot, eenvoudig of complex. Dit weefsel zou eventueel “op vraag” geteeld kunnen worden, afhankelijk van het exacte type, omvang en samenstelling van het weefseldefect. Het oogsten van de weefsels op een donorplaats zou dus niet langer nodig zijn, waardoor complexe chirurgie en lelijke littekens ter hoogte van de donorplaats vermeden worden. Bovendien is geen immunosuppressieve medicatie vereist bij deze techniek.


Dat gezegd zijnde, is dus een perfecte kennis van de vasculaire anatomie en in het bijzonder het perforatorbloedvat netwerk absoluut cruciaal om deze weefseldelen te creëren. Wij zijn er sterk van overtuigd dat het werk van de perforatorflap pioniers en hun klinische ervaring met autologe weefseltransplantatie de hoeksteen vormt voor de toekomstige vasculaire constructies en het moderne complexe weefsel engineering zal zijn.


Het is moeilijk om precies te zeggen hoe ver we af staan van deze spectaculaire revolutie in het transplanteren van weefsels, maar van zodra we in staat zijn om een driedimensionale vasculaire structuur te creëren die vergelijkbaar is met de onderhuidse perforatorbloedvaten, zal de poort open staan voor de ontwikkeling van autologe, weefsel engineered, complexe en implanteerbare driedimensionale samengestelde weefsels, wat gezien wordt als de aankondiging van een geheel nieuw tijdperk van weefseltransplantatie.