Risicofactoren borstkanker

Borstkanker is de derde meest frequente tumor wereldwijd en de meest voorkomende kanker bij vrouwen. De ziekte is verantwoordelijk voor 23 % van alle kankers bij vrouwen.


In België krijgen ongeveer 10500 vrouwen per jaar borstkanker, wereldwijd zijn dat er ongeveer 1,5 miljoen. Een vrouw op 9 zal tijdens haar leven geconfronteerd worden met de ziekte. De laatste 30 jaar zien we een groeiende incidentie van borstkanker, maar het goede nieuws is dat toch het aantal overlijdens door borstkanker daalt. Dit dankzij doorgevoerde screening en betere behandelingsmogelijkheden.


Risicofactoren voor het ontwikkelen van borstkanker zijn: 

  • Geslacht: Vrouw zijn is de voornaamste risicofactor, maar toch kan borstkanker ook bij mannen voorkomen. Op 135 patiënten is er 1 man met borstkanker.
  • Leeftijd: Borstkanker komt voornamelijk voor na de leeftijd van 55 jaar, maar kan ook veel vroeger voorkomen, vanaf de leeftijd van 30-35 jaar. Deze zeer jonge patiënten zijn eerder een uitzondering.
  • Hormonale factoren: Algemeen kan men stellen dat hoe langer het lichaam blootgesteld wordt aan de invloed van het vrouwelijk hormoon oestradiol, hoe hoger het risico op borstkanker. Dit wil zeggen:
    • een vroege puberteit
    • een late menopauze
    • een late eerste zwangerschap of nullipare vrouwen
    • het innemen van orale contraceptiva: Het is niet voldoende bewezen dat het gebruik van orale contraceptie het risico op borstkanker zou doen toenemen. Globaal kan men aannemen dat het gebruik van de huidige, laaggedoseerde pil veilig is, voornamelijk indien er geen verhoogd familiaal risico op borstkanker aanwezig is.
    • hormonale substitutietherapie na de menopauze: synthetisch hormonen zullen het risico op borstkanker minimaal verhogen. Natuurlijke hormonen, die we hier in Vlaanderen voorschrijven zijn veilig voor de borst.
    • langdurig geven van borstvoeding zou het risico eerder verlagen
  • Voorafbestaande geschiedenis van kanker: vrouwen met een voorafbestaande eierstokkanker hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van borstkanker
  • Vroeger doorgemaakte borstkanker: vrouwen die reeds borstkanker hebben doorgemaakt hebben een verhoogde kans op een contralateraal borstcarcinoom. Deze vrouwen moeten dus levenslang gescreend worden. Risicofactoren zijn: optreden van borstkanker op jonge leeftijd, familiaal mammacarcinoom, de aanwezigheid van in situ kankers ( niet-invasieve kankers).
  • Ioniserende stralen: Blootstelling aan ioniserende stralen op jonge leeftijd ( <30 jaar) of vroegere bestaling voor lymfomen, vb Ziekte van Hodgkin.
  • Matig alcoholgebruik: Dagelijks alcoholgebruik kan het risico doen stijgen met 40%, maar is afhankelijk van familiale voorgeschiedenis en dieetfactoren.
  • Familiaal voorkomen van borstkanker: 85 % van de patiënten hebben geen familiale voorgeschiedenis van borstkanker. Bij aandoening van eerste-graadsverwanten ( moeder, zus, dochter) is het risico aanzienlijk verhoogd (2x). 5-10% van alle borstkankers zijn erfelijk bepaald. Bij deze families komt borstkanker zeer frequent voor, en vaak op jonge leeftijd. Hier kan dikwijls een dominant erfelijke factor worden aangetoond (BRCA1, BRCA2 gen).