Beautiful After Breast Cancer Foundation

Preventie

De moderne geneeskunde begint meer en meer een preventieve geneeskunde te worden. Ook inzake borstkanker is hier de laatste jaren, met de ontdekking van het BRCA-gen, een shift gekomen naar preventie. Ondertussen zijn meerdere genen ontdekt alsook meerdere risicofactoren beschreven. Afhankelijk van beide kan een gepersonaliseerde screeningsstrategie gekozen worden. Het is daarom belangrijk om deze risico- en genetische factoren te begrijpen.

Diagnose

Ik kreeg de diagnose kanker... Deze website is een portaal die u en uw naasten zal helpen om persoonlijke informatie en antwoorden te vinden voor uw probleem.

Deze website moet een houvast  en steun zijn voor patiënten op weg naar herstel en een beter leven.

Het "Diagnose" gedeelte van onze website is opgesteld in twee belangrijke delen. Ten eerste zorgen we in "Anatomie en Fysiologie" voor een basiskennis van de borst. In het tweede deel "Tumoren en aandoeningen" gaan we dieper in op alles wat met aandoeningen van de borst te maken heeft.

Verder wensen wij vrouwen te informeren die zich afvragen of zij wel een borstprobleem hebben, maar daarvoor nog niet onmiddellijk hun arts willen consulteren. Kennis en informatie kunnen dikwijls een onmiddellijke geruststelling betekenen indien de vrouw zelf in staat is het probleem te onderkennen en inziet dat hier geen specifieke behandeling voor noodzakelijk is. Anderzijds trachten we ook vrouwen te informeren bij wie wel degelijk een ernstig borstprobleem is vastgesteld, zoals bijvoorbeeld een kwaadaardige aandoening, en die goed voorbereid naar hun arts willen stappen.

Behandeling

Bij de behandeling van een borstkanker hoort meteen ook een keuze gemaakt te worden rondom de reconstructie. Er is geen fundamenteler doel van onze Stichting dan deze awareness bij de patiënten en oncologische chirurgen te brengen. Door vooraf een geïnformeerde beslissing te nemen, blazen we geen bruggen op voor een latere reconstructie zonder hierbij het oncologische aspect uit het oog te verliezen. Uiteraard primeert de overleving en zal de beslissing van de oncologische chirurg altijd voorgaan.

Op de pagina "Beslissen" staat alle informatie die u kan verwachten tijdens een eerste consultatie alvorens u de tumor laat verwijderen. Deze pagina is zeer uitgebreid en uw plastisch chirurg zal enkel die informatie vermelden die voor uw persoonlijke situatie toepasbaar is.

"Verwijderen van de tumor" vertelt het verhaal van de operatie zelf. Dit is de belangrijkste operatie want een goede wegname van de tumor is en blijft het belangrijkste. We leiden u door de verschillende vormen van wegname. Deze beslissing wordt vaak voor u genomen door een multidisciplinair team van oncologen, radiologen, pathologen, radiotherapeuten, borstverpleegkundigen, gynaecologen, oncologische chirurgen en plastische chirurgen.

In het deel "Borstreconstructie" staat alle informatie en illustratie van de verschillende soorten reconstructie met bijhorende stappen.

Revalidatie

Wie behandeld is voor kanker heeft vaak een lange periode nodig om te herstellen.

Kanker is een ingrijpende ziekte met een zware behandeling. Vaak kampen mensen nadien met psychosociale en/of lichamelijke problemen zoals stress, angst, extreme vermoeidheid, pijnlijke gewrichten, een verminderde conditie, lymfoedeem… Dit kan een grote invloed hebben op het algemeen welzijn.

Er zijn revalidatieprogramma’s die worden aangeboden door de meeste ziekenhuizen. We behandelen hier een aantal grote thema’s.

Quality of life

De levenskwaliteit is een belangrijke factor bij het omgaan met borstkanker. Daarom is het belangrijk om coping-mechanismen te vinden die werken, en die zullen van patiënt tot patiënt verschillen. Voor sommigen kan dat zijn: plezier vinden in activiteiten die zij voor de diagnose deden, tijd nemen om te genieten, vrijwilligerswerk doen, lichaamsbeweging... Van het grootste belang is dat studies hebben aangetoond dat het accepteren van de ziekte als een deel van iemands leven een sleutel is tot effectieve verwerking, evenals het focussen op mentale kracht om de patiënt in staat te stellen verder te gaan met het leven. In dit gedeelte behandelen we enkele onderwerpen die patiënten tijdens en na de behandeling ervaren en geven we informatie om deze aan te pakken.

Psychologie

De diagnose van borstkanker kan een aanzienlijke invloed hebben op het fysieke, psychologische en emotionele welzijn van patiënten en hun families . Vergeet niet dat uw emotionele welzijn net zo belangrijk is als uw lichamelijke gezondheid. Iedereen heeft wat steun nodig in moeilijke tijden, vooral als het gaat om een ernstige ziekte.

Omgaan met emotionele problemen

Geconfronteerd worden met kanker is waarschijnlijk een van de meest stressvolle situaties die u zal moeten aanpakken. Er is geen juiste of verkeerde manier er mee om te gaan. Alleen wat goed is voor u persoonlijk, is belangrijk. Geef jezelf voldoende tijd om aan te passen. Wees geduldig en verwacht niet te veel te snel. Ga door het proces stap na stap en behoud realistische verwachtingen.

Moeilijkheden situeren zich vooral bij het aanpassen aan de ziektesituatie, het omgaan met de stress van de medische behandeling, het plaatsen van emotionele behoeften en de spanningen die volgen uit gevoelens van depressie, angst, relationele problemen en zorgverlening, omgaan met pijn, slapeloosheid en andere symptomen, en nog veel meer. Patiënten maar ook hun zorgverstrekkers hebben vaak ondersteuning nodig op korte- en op langere termijn om hen te helpen deze emotionele en psychologische problemen aan te pakken .

Het is belangrijk om weten dat speciaal opgeleide personen binnen de borstklinieken beschikbaar zijn om u en uw familie te helpen om door de verschillende stadia te geraken vanaf de diagnose, de oncologische behandelingen van borstkanker en het leven na borstkanker.

Psychologen binnen de borstkliniek zijn gespecialiseerd in het omgaan met emotionele en psychologische problemen en zijn te allen tijde bereid ondersteunende zorg te bieden aan patiënten en hun families vanaf de diagnose tot het leven na borstkanker. De dienst wordt verzorgd door een multidisciplinair team van psychiaters, psychotherapeuten en gespecialiseerde borstverpleegkundigen. Samen helpen zij patiënten en hun families de problemen aan te pakken die zich situeren in het spectrum van angst, depressie, onzekerheid, vertwijfeling, relatieproblemen en andere problemen met betrekking tot kanker en de behandeling hiervan op korte of langere termijn. Het team van psychologen werkt nauw samen met andere medewerkers binnen de borstkliniek.

Iedereen die denkt geholpen te kunnen worden met deze diensten doet er best aan te praten met hun huisarts, oncoloog, chirurg, borstverpleegkundige of eender welke persoon binnen het team van de borstkliniek. Sta ook open voor steun van vrienden en buren. Het is helemaal geen teken van mislukking om hulp te vragen of om niet in staat te zijn helemaal alleen om te gaan met je gevoelens. Zodra andere mensen begrijpen hoe je je voelt, kunnen ze je ook meer steun geven.

Links

https://www.cancer.ie/sites/default/files/content-attachments/understanding_emotional_effects_of_cancer.pdf

www.rcpsych.ac.uk

http://www.christie.nhs.uk/the-foundation-trust/patient-information/support-and-rehabilitation/psycho-oncology.aspx

Referenties

Psychologische problemen en de borst

We hebben het over meer dan alleen een anatomisch lichaamsdeel wanneer we over borsten spreken. Naargelang de cultuur, de omstandigheden en de kenmerken, roepen ze verschillende associaties op. Het menselijk lichaam is geen object, het is een subject van vlees en bloed. We geven dat subject betekenis door de manier waarop we er naar kijken, onze percepties en attitudes. Zo hebben onze borsten in de Westerse cultuur een sterk seksueel geladen betekenis, maar ze kunnen ook functioneel (voortplanting en borstvoeding) en esthetisch worden beschreven, evenals emotioneel-psychisch.

In de westerse cultuur is de vrouwelijke borst al eeuwenlang een geliefd onderwerp in de literatuur, de poëzie en de schilderkunst. Borsten worden beschouwd als een symbool van vrouwelijkheid en schoonheid. De functionele betekenis is echter cultuuroverschrijdend. We associëren ze automatisch met het moederschap, en de band en gehechtheid die ontstaat tussen de moeder en haar kind bij het geven van borstvoeding.

Zowel in Oosterse als Zuid-Amerikaanse en Afrikaanse culturen heeft de vrouwelijke borst een minder primerende seksuele connotatie. Hier worden vaak andere lichaamsdelen of kenmerken meer geassocieerd met seksuele aantrekkelijkheid. In onze cultuur spelen zij wel een belangrijke rol bij het beleven van de seksualiteit. In relatie tot een partner ervaren wij ze als een bron van seksuele opwinding en krijgen zij een erogene betekenis. Het is een onmisbaar deel dat van het lichaam een geheel en een persoon maakt.

Vandaar dat het verlies ervan ontzettend zwaar kan zijn. Hoe zwaar is vaak individueel en relationeel bepaald. Het doet er ook niet toe of je kleine of grote borsten hebt, ze zijn een deel van jou, van wie je bent als persoon en ze maken je er van bewust dat je niet alleen een lichaam hebt maar ook een lichaam bent.

Dat gevoel iets waard te zijn, mooi te zijn, wordt ook voor een belangrijk deel door anderen bepaald. Deze manier van naar zichzelf kijken, via een beeld dat wordt bepaald door die anderen, en ook door de media, wordt dan ook voor velen de realiteit. Er goed uitzien wordt vaak gelijkgesteld met zich lichamelijk en psychologisch goed voelen, wat uiteraard niet kan opgaan.

Je goed voelen in je vel laat zich niet afdwingen door maten, gewicht, uiterlijke schijn. Het gaat om het lichamelijke, geestelijke en sociale welzijn. Hoe kijken we naar onszelf en naar elkaar, hoe worden we bekeken door anderen? Die realiteit focust vaak slechts op fragmenten, delen van onszelf: heupen, haar, dijen, en vooral in de Westerse cultuur borsten. Maar wat als we juist dit deel van ons lichaam niet leuk vinden ? Wat als we juist dit deel letterlijk verliezen ? En wat dan met het geheel?

Hoe ziet een normale borst eruit? Bekijk de volgende video van Laura Dodsworth:

https://www.youtube.com/watch?v=qVP6fTgrHKI


De borst en esthetische chirurgie

Het is belangrijk dat je als vrouw verantwoordelijkheid kan dragen voor de manier waarop je naar je eigen lichaam kijkt en voor hoe je omgaat met beschadigingen door ziekte of operaties. Als je ontevreden bent over je borsten, beslis jij zelf hoe je met dat gevoel omgaat. Ons lichaam is het platform van waaruit we de wereld waarnemen en waarin wij worden waargenomen. Ons lichaamsbeeld (body image) is meer dan het beeld van hoe we eruitzien. Het zegt ons iets over de manier waarop we naar onszelf kijken, over of we onszelf de moeite waard vinden. Borsten zullen daarin, verschillend van vrouw tot vrouw, een grote of minder grote rol spelen. Esthetische of cosmetische chirurgie verandert dan niet alleen het lichaam op zich, maar vooral de manier waarop het lichaam wordt ervaren. Vroeger werd vaak verondersteld dat vrouwen die voor een borstvergroting kiezen, emotionele problemen hadden. Maar zij blijken psychologisch net zo stabiel te zijn als andere vrouwen. Wat wel kenmerkend is, is dat deze vrouwen zich meer ongelukkig voelen met hun zelfbeeld als vrouw. Dit negatieve zelfbeeld kan verstrekkende gevolgen hebben voor de eigenwaarde, het zelfvertrouwen en het gevoel een volwaardige vrouw en seksuele partner te zijn. Ook bij vrouwen die hun borsten laten verkleinen worden dezelfde psychische problemen opgemerkt. Zich voortdurend bewust zijn van de borsten in kledij, versterkt door het gevoel steeds aangestaard te worden en veelal gepaard gaand met rugproblemen kan destructief zijn voor je zelfbeeld. Borstchirurgie kan in beide gevallen een significante verbetering op het vlak van eigenwaarde en lichaamsbeleving betekenen.

Om al deze redenen is het noodzakelijk psychologische begeleiding te voorzien. Naast de medische consultatie waarbij de voorlichting en de keuze voor een bepaalde ingreep net zo belangrijk zijn als de operatie zelf, is het van cruciaal belang ook de vrouw achter de patiënte te bekijken en te bevragen. Het moet voor die vrouw niet alleen duidelijk zijn waarom voor een bepaald implantaat wordt gekozen en hoe die zal worden geplaatst, maar ook van waar haar vraag om een correctie komt en wat haar verwachtingen zijn. Onrealistische verwachtingen kunnen immers later resulteren in meer psychische problemen. Het proces van plastische chirurgie kan dus bekeken worden als een contract waarbij zowel het behandelingsteam als de patiënte een gedeelde verantwoordelijkheid hebben. Follow-up vanuit medisch maar ook vanuit psychologisch oogpunt is hier geen overbodige luxe. Meestal zal de plastisch chirurg het belangrijkste deel van die psychologische begeleiding op zich nemen. Maar in een aantal gevallen is de hulp van een psycholoog aangewezen. De Body Dysmorphic Disorder (BDD) is een psychische stoornis waarbij men buitensporig veel met zijn uiterlijk bezig is. Deze personen voelen zich extreem onaantrekkelijk en dat gevoel wordt als het ware een identiteit die hun hele leven gaat overheersen. Zij nemen vaak hun toevlucht tot esthetische chirurgie, terwijl zij daar op psychische gronden niet voor in aanmerking komen. Deze stoornis zou ook met onder andere depressie samenhangen en psychologische of psychiatrische begeleiding is hier onontbeerlijk.



De borst en reconstructieve chirurgie

Een diagnose als borstkanker raakt de vrouw in het diepste van haar fysieke en psychische integriteit. De betekenis van onze borsten krijgt hier dan spijtig genoeg nog een andere dimensie. Niet alleen is het orgaan het slachtoffer van de ziekte, maar tegelijkertijd wordt het ook de vijand van het lichaam als geheel. Als vrouw moet je juist dat deel van je lichaam kunnen afstaan wat net zo belangrijk is voor een volwaardig vrouwelijk zelfbeeld. In die context durven sommigen ze wel met het schrikwekkende beeld van een tijdbom te vergelijken, in het bijzonder als erfelijkheidsfactoren meespelen.

Na een operatie moet je het contact met je lichaam, je vrouwzijn terugvinden. De verminking van je borst, een deel van het geheel dat je persoon vormt, wordt heel intens beleefd. De manier waarop je met je lichaam omgaat, ook voor de ziekte, speelt hierin een belangrijke rol. Het is niet alleen een fysiek maar ook een psychisch aanpassingsproces. Gevoelens van angst, schaamte, onzekerheid, boosheid en frustratie kunnen de revue passeren. Je wordt als vrouw letterlijk en figuurlijk uit je evenwicht gebracht.

Een ziekte zoals kanker kan de grens tussen intimiteit en seksualiteit scherper stellen. In het begin van het ziekteproces neemt de gelegenheid tot intimiteit, en in het bijzonder tot seksualiteit, sterk af. Na verloop van tijd, eens de behandelingen achter de rug zijn, vinden de vrouw en haar partner meestal een nieuw evenwicht. Seksuele tevredenheid na de ziekte kan het best voorspeld worden aan de hand van de algemene psychologische gezondheid van de vrouw, de tevredenheid met de relatie en het seksuele leven voor de ziekte. De mate waarin de borst werd beschadigd, blijkt geen impact te hebben. Een paar dat, ondanks de moeilijke periode van ziekte en behandelingen, elkaar emotioneel ondersteunt en een zekere intimiteit blijft delen door te knuffelen, kan doorgaans het seksuele leven vlotter hervatten. Ze zijn namelijk al grotendeels vertrouwd met de lichamelijke veranderingen die door de kanker en de behandelingen zijn teweeggebracht. Elkaar masseren met olie, de bekkenstreek weer tot leven wekken door relaxatieoefeningen en beseffen dat de geopereerde of zelfs ontbrekende borst evenveel behoefte heeft aan aanrakingen en strelingen zijn goede manieren om vertrouwd te raken met het veranderde lichaam. Bij paren waar tijdens de ziekteperiode een kloof is ontstaan, blijft vaak een gevoel van onwennigheid overheersen. Als jij en je partner door de kanker helemaal gestopt zijn met vrijen, zal de seksuele relatie niet vanzelf terug op gang komen. Een open communicatie is dan van vitaal belang. Als vrouw weet je niet wat er omgaat in het hoofd van je partner en omgekeerd weet ook je partner niet wat er speelt bij jou. De gezonde partner kan ten onrechte ervan uitgaan dat zieke mensen geen behoefte hebben aan seks en kan ook schuldgevoelens hebben over de eigen seksuele verlangens. Het komt ook relatief vaak voor dat partners seksueel en affectief contact vermijden uit angst om hun vrouw pijn te doen. Doordat die vrees vaak onuitgesproken blijft, denkt de vrouw soms dat ze voor haar partner niet meer aantrekkelijk is. Dat kan leiden tot psychologische problemen bij de vrouw. Bovendien kan de angst voor ontrouw van de gezonde partner de relatie extra belasten. Deze feiten geven duidelijk aan dat het uitermate belangrijk is dat de angsten van de beide partners worden onderkend en openlijk kunnen besproken worden binnen een persoonlijke en intieme relatie. Het ligt voor de hand dat een gebrek aan emotionele steun aanleiding kan geven tot wederzijdse misverstanden. Twee mensen die van elkaar houden en het beste met elkaar voorhebben kunnen op die manier uit elkaar worden gedreven. Als zo’n situatie aanhoudt kan de situatie zelfs escaleren en resulteren in vermijdingsgedrag, waarbij de psychologische afstand tussen de partners steeds toeneemt en zelfs onoverbrugbaar wordt, waardoor ze als vreemden naast elkaar lijken te leven.

Een borstreconstructie kan voor veel vrouwen een oplossing biedend alternatief zijn. Ook hier weer is het belangrijk dat mensen voldoende worden ingelicht door de behandelende arts. Het is van cruciaal belang dat hij stil staat bij de betekenis van de borsten voor beide betrokken partners. Hij moet ook aandacht hebben voor de verwachtingen die zij hebben over de operatie “die alles weer moet goed maken”. Emoties tonen tijdens een dergelijke consultatie wil niet noodzakelijk zeggen dat je als vrouw een depressie nabij bent. In tegendeel, het kan getuigen van voldoende geborgenheid binnen een vertrouwen in de dialoog met je arts om je kwetsbaar te kunnen en mogen opstellen.

Na een onmiddellijke reconstructie – dit is in één operatie samen met de borstamputatie -zeggen vrouwen dikwijls niet echt het gevoel te hebben dat ze een borst verloren hebben. Dat feit is psychisch erg belangrijk. Het gevoel een gehavend “geheel” te zijn, een stuk te ontbreken kan immers zo vernietigend zijn voor je lichaamsbeeld. Reconstructie kan gelukkig ook nadat de oncologische behandelingen lang achter de rug zijn. Ook hier is het psychisch effect vaak al haast even indrukwekkend als het lichamelijke. De leegte onder je T-shirt, je beha, je bikini was een blijvend bewijs van je verlies, een voortdurende harde confrontatie met je ziek zijn, met een periode in je leven die je het liefst zou willen afsluiten om dan de draad van je vroegere leven weer op te nemen.

Niettemin is het van belang te vermelden dat er nog niet veel psychologisch onderzoek bestaat naar een jarenlange opvolging van deze vrouwen na hun ziekte. Het is immers noodzakelijk om na te gaan hoe mensen na een aantal jaren tegenover hun “nieuwe ik” staan. Ook de visie op reconstructie is erg persoonlijk. Uit de praktijk blijkt dat de meeste vrouwen deze beslissing zelf nemen. Maar zelden hebben vrouwen het gevoel dat ze voor een reconstructie kiezen onder druk van de partner. Integendeel, onderzoek wijst uit dat de meeste partners hun vrouw dergelijke bijkomende operaties willen besparen. Meestal kiest een vrouw hiervoor vanuit haar eigen innerlijke gevoel en perceptie van haar eigen lichaam. Dit betekent echter niet dat open gesprekken met de partner over de nakende operatie niet belangrijk zouden zijn. Integendeel, zichzelf maar ook de partner voldoende tijd geven om te wennen aan het ‘nieuwe’ lichaam is cruciaal. Begeren en begeerd worden gaat veel verder dan het uiterlijke, het is iets dat je in jezelf meedraagt.

Intimiteit en seksualiteit

Borstkanker kan intimiteit en seksualiteit ingrijpend veranderen. Tot jaren na de behandeling word je geconfronteerd met zowel lichamelijke als emotionele veranderingen en neveneffecten. Een zware ziekte heeft meestal gevolgen op seksueel vlak, maar borstkanker kan intimiteit en seks helemaal naar het achterplan schuiven.

De behandeling kan tijdelijk, en soms zelfs blijvend, vroegtijdige menopauze veroorzaken, waardoor seksuele betrekkingen pijnlijk kunnen zijn. Chemotherapie en Radiotherapie leiden heel vaak tot een allesoverheersende vermoeidheid. Door de medicatie, samen met de emotionele gevolgen van borstkanker, zijn depressieve gevoelens soms heel sterk aanwezig. De gevolgen van de operatie hebben een vernietigend, vervreemdend effect op het beeld van je eigen lichaam. Daarenboven dragen sommige gevolgen van chemotherapie, zoals opgeblazenheid en haarverlies, bij tot een laag zelfbeeld. De neveneffecten op je seksueel leven kunnen jaren na de behandeling nog een belangrijk effect hebben. In 2007 heeft de universiteit van Californië-Berkely een studie uitgevoerd bij jonge patiënten die borstkanker overwonnen. De onderzoekers stelden vast dat een aantal vrouwen tot 5 jaar na hun behandeling nog moeilijkheden op seksueel vlak ervaren. Volgens het National Cancer Institute ondervindt de helft van de vrouwen die een behandeling tegen borstkanker onderging, langdurig seksuele moeilijkheden.

Ook als je jouw veranderde lichaam aanvaard hebt, kunnen lichamelijke aspecten en gevolgen nog een effect hebben. Chemotherapie kan menopauze tijdelijk uitlokken, de hormoonmedicatie bij een hormoongevoelige kanker kan een jarenlange menopauze periode veroorzaken. De gevolgen hiervan, onder andere vaginale droogte, zorgen ervoor dat de zin in seks op een heel laag pitje staat.

Hieronder vind je een aantal tips om je seksuele gezondheid te verbeteren en de veranderingen aan je lichaam te verwerken:

  • Vaginale vochtinbrengende crèmes: dit zijn geen glijdmiddelen, maar zijn vergelijkbaar met de vochtinbrengende crèmes voor gelaat en handen, die de vochtbalans van het weefsel zelf bevorderen. Het zijn zetpillen die ingebracht worden in de vagina, die de vochtigheid van de vagina op peil brengen waardoor de natuurlijke elasticiteit hersteld wordt. Als je tijdens seksuele betrekkingen een opspannend, pijnlijk gevoel hebt, een gevoel alsof je huid gaat scheuren, dan is de vochtbalans in je vagina verstoord;

  • Glijmiddelen: anders dan de vochtinbrengende crèmes, zijn glijmiddelen bedoeld om te gebruiken tijdens seksuele betrekkingen. Voor een optimaal resultaat gebruik je glijmiddelen best in combinatie met een regelmatig en blijvend gebruik van vaginale vochtinbrengende crèmes;

  • Oefeningen: door de Kegel oefeningen train je jouw bekkenbodemspier, wat seksuele betrekkingen gemakkelijker maakt. De oefeningen bestaan uit het samentrekken en loslaten van de bekkenbodemspier (de spier die je voelt als bij het plassen je plas ophoudt). Voor seksuele betrekkingen de Kegeloefeningen doen, vermoeit de vaginale spieren die daarna gaan ontspannen;

  • Lingerie: mooie lingerie doet wonderen voor je zelfvertrouwen! Je voelt je er sterker en sexier mee. Tegelijkertijd kan lingerie je helpen bepaalde zones waarbij jij je nog niet comfortabel of nog wat onzeker voelt, te verhullen.


Websites

http://www.webmd.com/breast-cancer/features/breast-cancer-sex-and-intimacy?page=3

http://www.mskcc.org/cancer-care/adult/breast/sexual-health

 


Referenties

  • Psychosocial adjustment and marital intimacy among partners of patients with breast cancer: a comparison study with partners of healthy women.
    Moreira H, Canavarro MC.
    J Psychosoc Oncol. 2013;31(3):282-304. doi: 10.1080/07347332.2013.778934.

  • The Acceptability, Feasibility, and Efficacy (Phase I/II Study) of the OVERcome (Olive Oil, Vaginal Exercise, and MoisturizeR) Intervention to Improve Dyspareunia and Alleviate Sexual Problems in Women with Breast Cancer.
    Juraskova I, Jarvis S, Mok K, Peate M, Meiser B, Cheah BC, Mireskandari S, Friedlander M.
    J Sex Med. 2013 May 1. doi: 10.1111/jsm.12156. [Epub ahead of print]

  • Psychosexual functioning of women after breast cancer therapy.
    Mroczek B, Kurpas D, Grochans E, Kuszmar G, Rotter I, Zułtak-Baczkowska K, Karakiewicz B.
    Psychiatr Pol. 2012 Jan-Feb;46(1):51-61. Polish.

  • Subjective sexual well-being and sexual behavior in young women with breast cancer.
    Kedde H, van de Wiel HB, Weijmar Schultz WC, Wijsen C.
    Support Care Cancer. 2013 Jul;21(7):1993-2005. doi: 10.1007/s00520-013-1750-6. Epub 2013 Feb 22.

  • Sexual dysfunction in young women with breast cancer.
    Kedde H, van de Wiel HB, Weijmar Schultz WC, Wijsen C.
    Support Care Cancer. 2013 Jan;21(1):271-80. doi: 10.1007/s00520-012-1521-9. Epub 2012 Jun 20.

Help Beautiful After Breast Cancer Foundation

Contact